ÇİZGİLİ
DEFTER
SİGARA
İÇME YASAĞI KALKTI MI?
Bir
yazıda okumuştum sigara için şöyle diyordu “halk sağlığı trajedisi”.
Gerçekten, halkımızın sağlığını bozan ve
birçok hastalığa neden olan, içeni ve içmeyeni de hasta eden bir baş belasıdır
sigara.
Diğer
ülkelerde de durum farklı değildir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Dünya
üzerinde her yıl ortalama 1 milyar 300 milyon insan sigaraya bağlı
hastalıklardan ölmektedir. Bu rakam ülkemizde 100.000’e yaklaşmaktadır.
Rakamlara baktığımızda; Dünya savaşlarında kaybedilen insan sayısından daha
fazlası, insan sigara yüzünden hayatını kaybetmektedir.
Biraz
geriye gidersek, sigara içilen toplu taşıma araçları, kahvehaneler, pastaneler,
kamu kurumları ve birçok alanı hatırlamanız zor olmaz. Buralara girdiğinizde
nefes almakta zorlanırdınız. Babanız kahveden geldiğinde paltosuna ceketine
sigara kokusundan yaklaşamazdınız. Misafirler geldiğinde sehpanın üzerinde
şekerlik tarzı bir kabın içinde sigaralardan oluşan bir yığın dururdu. Misafire
bunlardan ikram edilirdi. İkramı kabul etmemek iyi karşılanmazdı. Salonda,
oturma odasında ve çocukların yanında sigara içmek çok normaldi.
Herkesin
temiz hava soluyabilmesi amacıyla 4207 sayılı “Tütün Ürünlerinin Zararlarının
Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun” çıkarılarak tütünsüz, sigarasız bir
Türkiye’nin ilk adımları atılmıştır. Bu sayede birçok ortamda daha rahat nefes
alır hale gelmiştik. Gelmiştik diyorum çünkü bazı şikâyetlerim var:
Herhangi
bir eğlence mekânına gidin. İlk servis edilen şey bir küllük oluyor. Mekânın en
güzel yeri olan bahçe veya balkon kısmı sigara içilmesine olanak verecek
şekilde düzenlenmiş oluyor. Bahçede biraz hava alayım deseniz sigara dumanına
mecbur kalıyorsunuz. İçerde kalsanız orada da içiliyor çoğu kez. Havalandırma
diye bir şey hak getire. Gözleriniz yanıyor ve yutkunmakta güçlük çektiğiniz
bir hal alıyor.
Nasıl
bir düzen kurduklarını bilmiyorum ama önceden haber alıp ona göre
davranıyorlar. Müşterilerini uyarıp kontrol olduğu zaman sigara içilmesine izin
vermiyorlar. Ya da hepinizin de tahmin edeceği bazı parasal yollarla bu kontrol
ve cezalardan kurtuluyorlar.
Oysa
4207 sayılı yasanın 2. maddesinde sigaradan bahisle ne diyordu: “Özel hukuk
kişilerine ait olan lokantalar ile kahvehane, birahane gibi eğlence hizmeti
verilen işletmelerde tüketilemez.”
Bu
yasanın kontrol mekanizmalarının geliştirilmesi ve dinamik hale getirilmesi
gerektiğini düşünüyorum. Ayrıca Fahri trafik müfettişliği gibi, ‘sigarayla
savaşmaya gönül vermiş’ fahri sigara kontrol müfettişleri olabilir.
Bir
diğer konu ise yasak kapsamının biraz daha genişletilmesidir.
Neden? Diyenler için şunu söyleyeyim:
Sigara içen bazı aileler zararlarını bildikleri için çocuklarının yanında ve
ortak kullanım alanlarında sigara içmiyorlar. Bu güzel bir davranış, ancak bazı
bilinçsiz aileler hala çocuklarının yanında sigara içerek onları zehirlemeye
devam etmektedir. Gönül ister ki herhangi bir yasal düzenleme olmadan aileler
bu konuya hassasiyet göstersin. Bu konu için kanuni düzenleme yapılması güç
olmakla birlikte imkânsız değildir.
Geçen
gün bir ziyaret için İzmir’e gitmem gerekti. Otobüs garına geldim, otobüsümün
kalkmasına yarım saat vardı. Biraz hava almak için dışarı çıktığımda yüzüme
çarpan sigara dumanı kokularıyla içeriye kendimi zor attım. İçeride sigara
içmek yasak olduğu için insanlar otobüslerin yaklaştığı alanda sigara
içiyorlardı. Aynı şekilde AVM önlerinde de bu tür manzaralarla karşılaşıyoruz.
Sigara dumanı kokuları arasında giriş-çıkış yapıyoruz. Bu duruma da acil çözüm
bulunmalı ve sigara içme alanları oluşturularak bu görüntülerin oluşması
engellenmelidir.
Bir
diğer konu ise çocuklarımız ve gençlerimizle ilgili: 18 yaşından küçüklere
sigara satışı yasak olduğu halde bazı bakkal ve büfelerden “tek dal” dedikleri
tek veya 2-3 adet sigara satın aldıkları gerçeği. Bunu da neden yapıyorlar?
Paket taşısa ailesine yakalanma riski var böylece bunun önüne geçmiş oluyor.
Denetimlerin sıkılaştırılarak bunun önüne acilen geçilmelidir.
Aslına
bakarsanız bu denetim ve cezaları uygulamayan yetkililer suç işlemektedirler.
Bu görevi ihmal kapsamına girmektedir. Ama onların bu ihmalkârlığının cezasını
da yine halk çekmektedir. Gerçekten soruyorum: SİGARA İÇME YASAĞI KALKTI MI? 19
Nisan 2014 Cenk TUNÇ. Ankara. cengo13@hotmail.com
